افسانههای گرجی میگویند: «خدا مشغول آفرینش زمین بود که ناگاه گرسنه شد و تصمیم به سرو شامیبی نظیر گرفت. او به قدری سرگرم صرف شام بود که مقداری از غذایش بر روی بلندترین قلههای منطقه قفقاز افتاد و پس از آن نیز تکههایی از غذا بر روی سرزمینهای اطراف پخش شد. بدین ترتیب سرزمین قفقاز و گرجستان به غذاهای بهشتی برکت یافت.»
پیش غذاهای گرجی
گرچه این تنها داستانی عوامانه و رایج در میان مردم است، اما از حق که نگذریم طعم غذاهای خوشمزه گرجستان را میتوان بهشتی نامید. از آن جا که این کشور چندان فاصله جغرافیایی با کشور عزیز ما، ایران ندارد؛ بنابراین عجیب نیست که با نگاهی بهبهترین غذاهای گرجستان شباهات زیادی با غذاهای خودمان بیابیم.
با نگاه به 150 نوع غذای گرجی، خواهیم دریافت که فرهنگ غذایی گرجستان با تنوع، سبک پخت و میزآرایی مخصوص خود شناخته شده و در اغلب این غذاها همواره گوشت بره و گوساله و سبزیجات تازه استفاده میشود. جالب است بدانید که غذاهای گرجی عمدتا از دیگر فرهنگهای غذایی آسیا تأثیر پذیرفته اند و استفاده از محصولات لبنی به همراه غذا در این کشور رایج است.
چند وقت پیش رفتیم سراغ خوشمزههای کشور گرجستان و 10 تا از بهترین غذاهای اصلی را معرفی کردیم. همان طور که گفته بودیم، امروز بهترین پیش غذاهای گرجستان را به همراه تصاویرشان معرفی میکنیم. تمام این لیست 13 تایی را اکثرا به همراه غذاهای دیگر و به عنوان وعدهای سبک در نظر میگیرند.
فرهنگ غذایی گرجستان
فرهنگ غذایی گرجستان در واقع سبکی از طبخ غذاست که از گرجیهای پیشین و باستانی، فرهنگ غذایی اروپایی و فرهنگهای نزدیک آسیایی تأثیر پذیرفته است. میتوان گفت غذاهای گرجی ترکیبی از مزههای کشورها و تمدنهایی است که به هنگام تجارت به این شهر رفت و آمد میکردند. گرجیها در غذای خود به استفاده زیاد از گوشت تمایل دارند، اما با این حال طیف متفاوتی از انواع غذاهای گیاهی نیز در فرهنگ غذایی گرجیها به چشم میخورد.
جالب آن که در طی قرن بیستم، رستورانهای گرجی در روسیه به شدت توسعه یافتند به گونهای که هم اکنون اغلب رستورانهای روسی در شهرهای این کشور غذاهای گرجی را سرو میکنند.
یکی از بهترین موقعیتهایی که میتوانید مجموعه کاملی از غذاها و نوشیدنیهای گرجی را از نزدیک ببینید، ضیافتهای سنتی سوپراست. این ضیافت یا دورهمیها، معمولا در زمان اعیاد و یا پس از مراسم خاکسپاری برگزار میشوند.
1) خاچاپوری | Khachapuri
هیچ جشن گرجستانی بدون خاچاپوری تکمیل نمیشود و به اعتقاد بسیاری خاچاپوری یکی از بهترین نانهای کلاسیک و پنیری این کشور است. شکل و بافت این غذا منطقه به منطقه متفاوت است. ممکن است قطر ضخیم یا نازکی داشته باشد، چندین لایه یا تک لایه باشد، ممکن است گرد، مثلثی و یا مربع باشد و اندازه و شکلهای متفاوتی از قایقی تا دیگر انواع دارد. بسیاری خاچاپوری را با تخم مرغی در وسط طبخ میکنند که اغلب در منطقه آجاپور و سواحل دریای سیاه مانند شهر باتومیمرسوم است.
2) پی خالی | Pkhali
پی خالی پیش غذایی سرد و محبوب در میان گرجیهاست. این غذای خوشمزه ترکیبی از خمیر ادویه دار گردویی، سبزیجات معطر و طعم دهندههای تازه است که به مخلوطی از سبزیجات آب پز شده یا سرخ شده افزوده میشوند. در انتها پس از ترکیب شدن، شکل داده شده و به صورت گلولههایی کوچک و خنک سرو میشوند. برای تزئین و چاشنی دار کردن پی خالی از دانههای انار استفاده میشود.
3) جون جولی | Jonjoli
جون جولی نوعی پیش غذای سنتی و محبوب گرجی است که در واقع نوعی ترشی محسوب میشود. جون جولی ترکیبی از جوانههای ترشی انداخته هستند. گرچه ممکن است جون جولی قیافه چندان جذابی نداشته باشد، اما طعم فوق العادهای دارد و مقداری شبیه زیتون شور ما ایرانیهاست.
4) بادریجانی نیگواتیز | Badrijani Nigvzit
بادریجانی پیش غذایی خوشمزه و ترکیبی از بادمجان است که شکل وسوسه کننده و مزه بی نظیری دارد. برای این غذا ابتدا لایههای بادمجان را سرخ کرده و بعد با مواد مورد نظر پر میکنند. این مواد از گردو خرد شده، گشنیز و رب انار تشکیل شده که با روغن زیتون مخلوط شده اند. پس از پر کردن بادمجانها با این مواد، آنها را به شکل رول در میآورند. بادریجانی را اغلب با دانههای انار تزئین میکنند.
5) کوچماچی | Kuchmachi
یکی دیگر از پیش غذاهای سنتی گرجی، کوچماچی است. این غذا ترکیبی از جگر، قلوه و قلب مرغ است که با رب انار و گردو ترکیب میشود. در نهایت نیز روی این غذا را به دانه انار مزین میکنند. کوچماچی اغلب در جشنها و تعطیلات گرجی مورد استفاده قرار میگیرد.
6) آبخازورا | Abkhazura
آبخازورا توعی سوسیس از گوشت قیمهای است که بر روی منقل سرخ میشود و به صورت داغ به همراه سس گرجی از آلو به نام تکمالی (Tkemali) سرو میشود.
7) بادریجنیس خیزیلالا | Badrijnis khizilala
بادریجنیس نوعی پیش غذاست که از تکههای سرخ شده بادمجان تهیه میشود.
برای طبخ این پیش غذا اغلب از موادی چون پیاز، سیر، انار، پودر فلفل قرمز تند، روغن سبزیجات و گشنیز تازه استفاده شده و در نهایت با چند دانه انار تزئین میشود.
8) نادوگی | Nadugi
این ساندویچهای کوچک پیچیده شده نمونه بارز استفاده از محصولات لبنی در وعدههای غذایی گرجیهاست.
برخلاف ظاهر که این تصور را ایجاد میکند پنیر در میان خمیر پیچیده شده، نادوگی ترکیبی از پنیر و نعناست که در لایههایی نازک از پنیر سولگانی پیچیده شده است. پنیر سولگانی نوعی پنیر مخصوص گرجستان است که طعمیشور و ترش و بافتی متفاوت دارد.
9) لوبیانی | Lobiani
لوبیانی نوعی غذای نانی است که درون آن با لوبیا پر میشود. این غذای سنتی گرجستای به خصوص در یکی از مناسبتهای گرجستان، یعنی روز سنت باربارا در ۱۷ دسامبر پخته و سرو میشود.
علاوه بر لوبیا، از موادی چون گوشت دودی گاو، کره، سیر، سبزیجات و نمک استفاده میشود. برای طبخ لوبیانی ابتدا لوبیا را با گوشت دودی میپزند که این کار طعم به خصوصی به لوبیا اضافه میکند. پس از تهیه خمیر با استفاده از آرد و تخم مرغ، مواد را داخل خمیر گذاشته، آنها را پهن و صاف کرده و درون فر پخت میکنند.
10) سوکو کژ | Soko Kecze
گرچه اغلب غذاهای گرجی خورشتی گوشتی هستند که به آرامیو بر روی شعله کوچک گاز پخته میشوند، اما در این بین غذاهای گیاهی و سبزیجاتی پیدا میشوند که در نوع خود بی نظیرند. سوکو کژ یکی از این غذاهای بی نظیر است که فاکتور اصلی غذایی آن قارچ است.
قارچها را در ظرفی سفالی به همراه پنیر گرجی و ادویههای مخصوص میپزند و بفرمایید! سوکو کژ شما آماده است!
1) آجاپصندلی | Ajapsandali
یکی دیگر از غذاهای سنتی و پرطرفدار گرجی، آجاپصندلی نوعی غذای سبزیجات است که با استفاده از بادمجان، گوجه فرنگی، فلفل دلمه، سیر، گشنیز و ادویه طبخ میشود. البته برخیها علاوه بر سبزیجات یاد شده، آجاپصندلی را با استفاده از سیب زمینی و فلفل قرمز میپزند.
تمام مواد اولیه این غذا از جمله سبزیجات معمول گرجستان است و اغلب همگی در تابستان به راحتی در دسترس قرار میگیرند.
12) ایسپاناخی | Ispanakhi
ایسپاناخی نوعی پیش غذا و سالاد گرجستانی محسوب میشود که بسیار به بورانی ما شباهت دارد.
برای طبخ اسپیناخی ابتدا اسفناج را خرد کرده و سپس آن را با ماست میپزند و در هنگام سرو به آن سیر، نمک و گشنیز اضافه میکنند.
13) لوبیو | Lobio
همان طور که از نامش میتوان حدس زد، لوبیو غذایی متشکل از لوبیاست که به همراه پیاز و برخی از سبزیجات معطر برگی طبخ میشود.
این غذا را به عنوان پیش غذا و یا به همراه وعده اصلی سرو میکنند.
برخی لوبیو را غلیظ و کم آب و برخی رقیق و سوپ مانند تهیه کرده و در نهایت به صوت سنتی در ظرفی سفالین برای سرو آماده میکنند.
سخن آخر
همان طور که گفتیم غذاهای معرفی شده بهترین غذاهایی است که در کنار وعده اصلی در کشور گرجستان سرو میشوند.
منبع: ashpazbaashii